۲۶۵۳
ذَمُّ مَن يَأمُرُ بِما لا يَأتي
الكتاب :
يا أيُّها الَّذِينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ * كَبُرَ مَقْتا عِنْدَ اللّه ِ أنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ».۱
أ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أنْفُسَكُمْ وَ أنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتابَ أ فَلا تَعْقِلُونَ».۲
الحديث :
۱۲۸۸۵.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله :يُؤتى بِالرَّجُلِ يَومَ القِيامَةِ فيُلقى في النّارِ. فتَندَلِقُ أقتابُ بَطنِهِ فيَدورُ بِها كما يَدورُ الحِمارُ في الرَّحى. فيَجتَمِعُ إلَيهِ أهلُ النّارِ فيَقولونَ : يا فُلانُ. ما لَكَ ؟ أ لَم تَكُن تَأمُرُ بِالمَعروفِ و تَنهى عَنِ المُنكَرِ ؟ ! فيَقولُ : بَلى كُنتُ آمُرُ بِالمَعروفِ و لا آتيهِ. و أنهى عَنِ المُنكَرِ و آتيهِ.۳
۱۲۸۸۶.عنه صلى الله عليه و آله :يَا بنَ مَسعودٍ. لا تَكُنْ مِمَّن يُشَدِّدُ عَلَى النّاسِ و يُخَفِّفُ عَن نَفسِهِ. يَقولُ اللّه ُ تَعالى : «لِمَ تَقولونَ ما لا تَفعَلونَ» ؟!۴
۱۲۸۸۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنّي لأَرفَعُ نَفسي أن أنهى النّاسَ عَمّا لَستُ أنتَهي عَنهُ. أو آمُرَهُم بِما لا أسبِقُهُم إلَيهِ بعَمَلي.۵
۲۶۵۳
نكوهش واعظ غير متّعظ
قرآن:
«اى كسانى كه ايمان آورده ايد! چرا مى گوييد آن چه را كه خود عمل نمى كنيد؟ خداوند سخت به خشم مى آيد از اين كه چيزى بگوييد كه خود عمل نمى كنيد».
«آيا شما كه كتاب را مى خوانيد، مردم را به نيكى فرمان مى دهيد و خود را از ياد مى بريد؟ چرا انديشه نمى كنيد؟».
حديث:
۱۲۸۸۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :روز قيامت مردى را مى آورند و در دوزخ مى افكنند و روده هايش از شكمش بيرون مى ريزد و در جهنم مانند خر آسياب مى چرخد. دوزخيان دور او را مى گيرند و مى گويند: فلانى! چه شده است؟ مگر امر به معروف و نهى از منكر نمى كردى؟ پاسخ مى دهد: چرا، امر به معروف مى كردم، اما خود عمل نمى كردم و نهى از منكر مى كردم ليكن خودم مرتكب آن مى شدم.
۱۲۸۸۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى پسر مسعود! از آنان مباش كه بر مردم سخت مى گيرند و بر خود آسان. خداوند متعال مى فرمايد: «چرا مى گوييد چيزى را كه خود عمل نمى كنيد؟».
۱۲۸۸۷.امام على عليه السلام :من شأن خود را بالاتر از آن مى دانم كه آنچه را خودم ترك نمى كنم مردم را از آنها باز دارم، يا به كارى فرمانشان دهم كه خود جلوتر به آن عمل نكنم.
1.الصفّ : ۲. ۳.
2.البقرة : ۴۴.
3.الترغيب و الترهيب : ۳/۲۳۳/۱.
4.مكارم الأخلاق : ۲/۳۶۱/۲۶۶۰.
5.غرر الحكم : ۳۷۸۰.